Markmið mengunareftirlits er að taka út hversu vel rekstraraðilar fylgja þeim reglum sem þeim hafa verið settar og að hvetja til góðrar umhverfisstjórnunar til að lágmarka neikvæð áhrif á umhverfið af starfseminni. Það telst frávik ef starfsemi er ekki í samræmi við kröfur sem settar eru fram í starfsleyfi, lögum eða reglugerðum og krafist er úrbóta innan ákveðins tímaramma. Um 29% rekstraraðila sem fengu vettvangsheimsókn árið 2019 voru án frávika.
Mikilvægt er að fyrirtæki geri það sem í þeirra valdi stendur til að fyrirbyggja frávik en í sumum tilvikum koma þau upp án fyrirvara og því er einnig brýnt að skoða hversu vel rekstraraðilar bregðast við og bæta úr frávikum. Bregðist rekstraraðili ekki við frávikum fer málið í formlega eftirfylgni þar sem möguleiki er á að beita þvingunarúrræðum til að knýja á um úrbætur. Af þeim 238 frávikum sem skráð voru í eftirliti 2019 þurfti að beita þvingunarúrræðum vegna 51 fráviks, sem samsvarar um 21% frávika, til samanburðar við 26% frávika skráð í eftirliti 2018.