Bráðamengunaræfing í sýndaveruleika
Dagana 26. og 27. október 2020 var haldin sameiginleg skrifborðsæfing með aðilum sem sjá um leit og björgun annars vegar og viðbragðsaðilum við mengunaróhöppum hins vegar. Þátt tóku aðilar í starfi Arctic Coast Guard Forum (AGCF) og Emergency Preparedness Prevention and Response vinnuhóps Norðurskautsráðsins (EPPR). Sett var á svið atburðarás þar sem olíuflutningaskip og farþegaskip rekast saman norður af Skagafirði. Æfingin var tvíþætt, annars vegar leit og björgun og hinsvegar viðbragð við bráðamengun. Leit og björgun eru á ábyrgð Landhelgisgæslu Íslands en viðbragð við mengun á ábyrgð Umhverfisstofnunar.
Megintilgangur æfingarinnar var þríþættur
- Skoða neyðarviðbrögð Íslands vegna leitar og björgunar og bráðamengunar sérstaklega þegar um stóran atburð á norðurslóðum er að ræða og þörf er fyrir alþjóðlega aðstoða
- Æfa bæði samninga um leit og björgun (Arctic SAR) og samning um viðbrögð við olíumengun á norðurslóðum (MOSPA) og hvernig er staðið að yfirfærslu ábyrgðar milli stjórnvalda sem sjá annars vegar um leit og björgun og hins vegar um viðbrögð við bráðamengun
- Styrkja samstarf EPPR og ACGF og bæta sameiginlega áætlanagerð og framkvæmd æfinga vegna neyðarviðbragða á norðurslóðum.
Í framkvæmdinni var stuðst við aðgerðaáætlun Landhelgisgæslunnar, Samgöngustofu og Umhverfisstofnunar sem og viðbragðsáætlun Umhverfisstofnunar. Starfsmenn frá Samgöngustofu og Olíudreifingu tóku einnig þátt í æfingunni.
Þetta er í fyrsta skipti sem þessir aðilar halda samþætta æfingu sem tekur bæði á leit og björgun og viðbrögðum við bráðamengun. Æfingin fór fram í gegnum fjarfundabúnað sem var töluverð áskorun við skipulagningu og framkvæmd hennar. Landhelgisgæslan sá um tæknilega hluta skipulagsins og tókst það með eindæmum vel.
Samróma álit allra sem þátt tóku var að æfingin hefði gengið vonum framar og margt gagnlegt komið fram sem nýtist til að bæta ferla í tengslum við slíka atburði. Niðurstöður úr æfingunni verða teknar saman í skýrslu og kynntar á ráðherrafundi Norðurskautsráðsins í maí 2021.
